W procedura przenośny wierszokleta ukazuje jego wewnętrzne rozterki w rozmowie spośród doktorem – Mefistofelesem, kto rozwiewa błędne pojęcia Kordiana, wytykając mu hipokryzja wiary w siłę rewolucyjną, poświęcenia się jednostkowego, w rolę wielkiego człowieka działającego w oderwaniu od chwili mas ludowych. Idea Winkelriedyzmu okazała się stąd zaledwie śmiesznym, młodzieńczym urojeniem, podobnym do pomysłów wariatów, w herbaty świata których postaciach ujrzał swą własną karykaturę. Uświadomienie sobie tego stało się gwoli bohatera największą klęską. Kordian przegrywający w akcie III jest innym człowiekiem aniżeli ten, którego poznaliśmy w akcie I. Dokonała się w przed wielka przeobrażenie w poprzek pełną psychicznej prawdy walkę z własną niemocą a marzeniami. Bohater ewaluował od młodzieńczego poszukiwania idei aż do sformułowania określonego programu, a następny do uświadomienia sobie jego nieskuteczności. Literatura polska nieomal od momentu początku romantyzmu tworzyła oryginalną formułę bohatera, łączącą różnorodne tendencje zachodnioeuropejskie z elementami gdzie indziej nie spotykanym. Elementem typowo polskim w kreacji bohatera romantycznego stała się konieczność upolitycznienia koncepcji osobowości, przeto również cechą bohaterów epoki jest wewnętrzna przemiana, która miała prowadzić aż do działalności narodowej, jednakowoż spośród zachowaniem niepospolitych gildia romantycznej osobowości takich jak: uczuciowość, nieszczęśliwa miłość, buntownicza postura przy świata, indywidualizm, osamotnienie. Stąd także Kordian, skażony „chorobą wieku”, odnajduje meritum w poświęceniu się w środku ojczyznę. Poza patriotyzmem herbata czarna wyznacznikiem bohatera romantycznego w literaturze polskiej był fakt bycia poetą. Stawał się on wieszczem odkrywającym meritum przyszłych losów narodów oraz staczał o nie walkę. Marzący o wyzwoleniu narodu poeta-Kordian okazał się w każdym calu aż do tego niezdolny. Jego aplikacja dyplomatyczny okazał się yerba mate poetyckim marzeniem, poetycka wyobraźnia a romantyczna samotność osłabiły wolę działania bohatera w szczytowym momencie. Poezja romantyczna staje się gwoli niego lecz źródłem wewnętrznych konfliktów zaś życiowych klęsk. Kordian jak model poety romantycznego, pragnącego uszczęśliwić narodowość wolnością, musiał przegrać.